Καλά τα Προγράμματα Αλλά…

Η ζωή πολλές φορές είναι σαν «αδέσποτο βαγόνι», η πορεία του οποίου είναι τόσο κοντά στον εκτροχιασμό κι όμως δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε για να ανακόψουμε την ταχύτητά του. Αυτή η αβεβαιότητα της ζωής είναι φορές που μας σφυροκοπά ανελέητα.

Σε μια ευρύτερη εικόνα έχουμε την διεθνή αστάθεια. Ο Τραμπ, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Brexit κι η ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή είναι ικανοποιητικά δείγματα μιας ψευδαίσθησης για σταθερότητα. Ίσως να βιώνουμε τις συνέπειες του πιο επιθετικού κύκλου του κεφαλαίου, ίσως πάλι να φταίνε τα βίτσια μας για την εξουσία και την υπεροχή.

Όπως και να ‘χει ο σύγχρονος άνθρωπος έχει στην διάθεσή του την δύναμη να μεγαλουργήσει μα ταυτόχρονα και να αφανιστεί. Η επιστήμη προοδεύει και λαμπρά μυαλά βαφτίζονται αρωγοί της ανθρώπινης εξέλιξης. Ο άνθρωπος είναι πια σε θέση να τροποποιεί την φύση με όποιο μέσο και τρόπο επιθυμεί. Είναι ικανός να χτίσει μια πόλη σε λίγες βδομάδες, να αντιμετωπίσει μια πανδημία σε μόλις 2 χρόνια και να  προβλέψει το μέλλον ενός καλού καθορισμένου προβλήματος με ακρίβεια σφάλματος 0.01. Και δεν ανέφερα την δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης. Μια δύναμη με 2 όψεις. Το ψηφιακό μας αποτύπωμα είναι τέτοιο που ένας καλός προγραμματιστής με τα σωστά δεδομένα αρκεί για να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό AI. Τρομακτικά απλή δήλωση, θα έλεγα.

Εδώ είναι που υπεισέρχεται και η καταστροφή. Ο Covid αντιμετωπίστηκε τόσο αποτελεσματικά, γιατί οι φαρμακοβιομηχανίες και το ερευνητικό προσωπικό συνεργάστηκαν με τα συμφέροντα σε όλο τον κόσμο να είναι ίδια. Έπειτα απ’ την πανδημία όμως, τα συμφέροντα πάλι χρωματίστηκαν κι η έρευνα κατακερματίστηκε κάτω από επιθυμίες μονοπωλίων. Επιπλέον αναλογικά με την AI, ένας καθηγητής στο τμήμα μας θεώρησε αναγκαίο να δηλώσει πως όπως υπάρχει συνθήκη για τα πυρηνικά, θα πρέπει σύντομα να υπάρξει και μια διεθνή δράση και για την τεχνητή νοημοσύνη. Μάλιστα υπογράμμισε πως για να κατασκευάσεις πυρηνικά χρειάζεσαι ένα σκασμό λεφτά, μα για να φτιάξεις ένα κακόβουλο AI χρειάζεσαι μόνο έναν υπολογιστή και ένα κοφτερό μυαλό.  Αυτά λίγο πολύ για την εκμετάλλευση της επιστήμης. Αα ξέχασα την κλιματική αλλαγή –  σε άλλο άρθρο.

Συνολικά θα έλεγα πως η διεθνή σκηνή εξαρτάται απ’ το αν ο Μπάιντεν πέσει από καμιά σκάλα κι αποσυρθεί απ’ την κούρσα για την Αμερικανικές εκλογές, απ’ το αν οι πλούσιοι θα συνεχίσουν να πλουτίζουν, απ’ το κατά πόσο θα διευρυνθεί το χάσμα Δύσης κι Ανατολής, καθώς και απ’ το πότε θα σταματήσει η απληστία των πετρελαϊκών. Κάποια απ’ αυτά τα γεγονότα μοιάζουν με «αδέσποτο βαγόνι».

Τώρα σε μικροσκοπικό επίπεδο έχουμε την αβεβαιότητα της κάθε μέρας. Πόσο πιθανό είναι να βγω απ’ το σπίτι και να προσγειωθεί ένας Χανιώτης με το αμάξι στην βεράντα μου; (Αρκετά). Πόσο πιθανό είναι να προλάβω το λεωφορείο, να βρω το τζιμ άδειο και να πιω το βράδυ μπύρες; Αν μιλήσω για όνειρα και στόχους, θέτω το πιο αβέβαιο ερώτημα, «τι κάνω μετά την σχολή;». Δικιά μου συμβουλή; Να είστε ευέλικτοι. Καλά είναι τα προγράμματα, μα η ζωή είναι γεμάτη ανατροπές. Πρέπει να μάθεις να προσαρμόζεσαι, να μην πολυσκέφτεσαι τα γιατί αλλά να πράττεις ορίζοντας αυτά τα γιατί ως νέα ακούνητα δεδομένα. Να ρέεις όπως ρέει η ζωή. Ενσάρκωσε το χάος της καθημερινότητας και μην προσπαθείς να το ξορκίσεις με ταμπέλες και υπερβολική εκκεντρικότητα. Δεν συμβαίνουν όλα σε σένα, αλλά σε όλους μας. Όλους μας μάς έβρεξε ένα αμάξι, μας κουτσούλησαν και μας χύθηκε ο καφές πάνω μας. Είσαι η αβεβαιότητα στο κάτω κάτω. Την μια άψογος, την άλλη λαμόγιο.

Σε μακροσκοπικό επίπεδο, οι αλλαγές αυτές αργούν να φανούνε. Ο καθένας μας δεν κάνει καμιά διαφορά, πολλοί μαζί κάτι κάνουμε. Υποχρέωση μας να ασχολούμαστε με το τι συμβαίνει γύρω μας, να μορφωνόμαστε, να σκεφτόμαστε, να προβληματιζόμαστε και οργανωμένα να πράττουμε. Κι ίσως τότε βάλουμε το «αδέσποτο βαγόνι» σε μια πιο ασφαλή πορεία.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μητράκας.